Column Bas Kok: Geen Weesperknip

Geen Weesperknip

Deze zomer gaat de gemeente de Weesperstraat bij wijze van experiment afsluiten voor autoverkeer. Van 12 juni tot en met 23 juli begint een onderzoek dat de ‘Weesperknip’ wordt genoemd. Op welke wijze de beeldspraak ‘knip’ hier wordt toegepast weet ik niet. Wordt een verbinding weggeknipt of gaat er een straat ‘op de knip’? Allebei misschien.

Om verkeerd weggebruik tegen te gaan worden alle ‘sluiproutes’ in het oostelijke deel van het centrum doorgeknipt. Zet dat slimme omweggetje via Kattenburgerplein, Hoogtekadijk of Nieuwe Herengracht maar uit je hoofd. De gemeente vindt dat te veel auto’s gebruik maken van de Weesperstraat – vooral uit Noord. ‘Doorgaand verkeer dat eigenlijk niet in de Weesperstraat hoeft te zijn’, klinkt het afkeurend. Misschien hadden ze in de tunneljaren van een halve eeuw geleden Noord behalve de IJtunnel ook een autoroute aan de westkant van het centrum kunnen schenken? Had veel auto’s gescheeld in de Weesperstraat.

Nu gaan ze “onderzoeken wat er gebeurt als we de straat afsluiten voor auto’s.” Aspecten als leefbaarheid, veiligheid en bereikbaarheid worden onder de loep genomen*. Kleine voorspelling: er rijden deze zomer veel minder auto’s door de Weesperstraat en het wordt groener omdat plantenbakken als wegbarricade fungeren. De weinige bewoners van de Weesperstraat – er staan vooral kantoren –  ervaren het als leefbaarder en rustiger.

Natuurlijk ondervinden automobilisten uit alle stadsdelen hinder van deze afsluiting. Maar Noord wordt onevenredig getroffen. Oost-Westroutes blijven gewoon open. Advocaten en accountants uit Zuid ontvangen hun clientèle uit Noord doorgaans in eigen huis of kunnen het telefonisch af. Ondernemers uit Noord zijn de pineut. Bijvoorbeeld de decorbouwers of meubelmakers in Buiksloterham en Hamerkwartier. Als ze straks een rekwisiet bij Carré moeten bezorgen wordt een kort ritje een tijdrovende klus. Of de loodgieter en elektricien met een spoedklus. Die ene niet verreden kilometer in de Weesperstraat komt er in veelvoud bovenop.

Het achterliggende idee van de gemeente is dat de Noordse automobilist in de toekomst de IJtunnel niet meer gebruikt. Als dit zomerexperiment slaagt en plannenmakers hun zin krijgen moeten alle auto’s uit Noord straks via de Ring A10 omrijden – ook als je vanuit je werkplaats aan de noordelijke IJtunnelmond een meubel op de Prins Hendrikkade moet bezorgen. Twaalf in plaats van twee kilometer – goed voor het milieu.

De ‘IJtunnel afsluiten voor personenauto’s’ is een steeds wijdverbreidere wensroep. Voorstanders van dit idee beseffen niet dat Noord verreweg het minst aantal rijbanen – twee – naar het centrum heeft. En dat de Weesperstraat een onlosmakelijk verlengstuk is van deze ene autoverbinding naar de stad. West, Zuid en Oost hebben zo’n vijf tot zeven rijbanen voor auto’s naar het centrum.

Waarom moet juist Noord afgeknepen worden op z’n enige centrale autoroute? Zelfs als het zich tot een zomer beperkt is het oneerlijke concurrentie voor ondernemers uit Noord. Ook de Noorderling die z’n oude vader of moeder naar die zorgwoning in Centrum of Oost wil thuisbrengen mag straks een uitstootrijke omweg maken. In de toekomst worden de dagelijkse files in Noord bij de A10 tunnels nog langer – zeker bij die ene fuik voor de Coentunnel.

Het intensieve gebruik van de Weesperstraat door automobilisten uit Noord is een teken dat deze weg in een grote behoefte voorziet. Noord groeit als kool en heeft behoefte aan uitbreiding van verbindingen. Het experiment van aankomende zomer is niet goedkoop. Walther Ploos van Amstel, lector citylogistiek aan de Hogeschool van Amsterdam, beraamt de kosten van de zesweekse pilot op ongeveer 10 tot 12 miljoen euro.

Wat mij betreft is dit experiment geen Weesperknip voor de neus waard.

*Doe mee aan het belevingsonderzoek over deze afsluiting:

Registratie formulier (uwmeningtelt.nu)