Najaarsevent | Investeringsklimaat vraagt om durf
Het ORAM Najaarsevent 2025 in de RAI Amsterdam, geleid door Jo van Egmond, bracht ondernemers, beleidsmakers en bestuurders samen rond één vraag: hoe houden we onze regio aantrekkelijk voor investeringen, nu arbeid, ruimte, energie en infrastructuur schaars zijn geworden? Barbara Baarsma fileerde het economisch speelveld; een optimistisch panel van vier ondernemers liet zien hoe we durf, drammen en creativiteit het verschil gaan maken als Nederland.
“Als ondernemers opereren we in een tijd van enorme transities en grote onzekerheid”, zei ORAM-directeur Kees Noorman bij de opening van de bijeenkomst over het investeringsklimaat in Nederland en de Metropoolregio Amsterdam. “Investeren in onzekerheid is ingewikkeld. Maar juist nu is het cruciaal dat we elkaar versterken – bedrijven, overheden en kennisinstellingen – zodat investeringen hier blijven landen.”
“We moeten kiezen”
Hoofdeconoom Barbara Baarsma (PwC) schetste hoe Nederland op de grenzen van zijn groeivermogen stuit. “We produceren op volle capaciteit en zelfs daarboven. Hoogproductieve bedrijven verdienen ruimte om te groeien, dat betekent dat laagproductieve activiteiten moeten inkrimpen.”
De komende jaren zal alle economische groei uit arbeidsproductiviteit moeten komen, niet langer uit meer arbeid. “Dat vraagt om investeringen in innovatie, kennis en technologie. Niet omdat groei op zichzelf heilig is, maar omdat we er publieke voorzieningen mee financieren.”
Baarsma pleitte voor randvoorwaardelijk beleid in plaats van klassiek sectoraal (industrie)beleid. Niet langer sectoren bevoordelen, maar sturen via prijzen en regels: hogere water- en CO₂-kosten, betere handhaving op arbeidsomstandigheden en strakkere ruimtelijke ordening. “Zo herverdelen we schaarste op een manier die productiviteit bevordert. Gemeenten en regio’s kunnen daarin richting geven door ruimte te reserveren voor de bedrijven die waarde toevoegen.” Volgens Baarsma zal dit denken ook terugkomen in het rapport van Peter Wennink, dat naar verwachting de onderlegger wordt voor het nieuwe kabinetsbeleid.
Van uitdagingen naar kansen
In de paneldiscussie klonk vooral realistisch optimisme.
Paul Riemens (RAI Amsterdam): “Verduurzaming is geen kostenpost maar een kans. Door circulair te bouwen en zelf energie op te wekken hebben we niet alleen onze CO₂-voetafdruk verkleind, maar ook nieuwe verdienmodellen ontdekt.”
Jeroen Lokerse (Colliers): “Nederland is het land van schaarste, maar ook van vernuft. Juist beperkingen dwingen tot vernieuwing. In de logistiek ontstaan nu zelfvoorzienende distributiecentra zonder aansluiting op het stroomnet – dat is pure creativiteit.”
Jeroen van der Neut (HES International): “Vier jaar geleden kwam 45 procent van onze omzet uit kolen, nu nog 15, zonder omzetverlies. Wie op tijd kiest, overleeft elke transitie. De haven van Nederland moet samenwerken, niet concurreren.”
Stephan Gudde (Olympia): “De winnaars van morgen zijn bedrijven die hun organisatie en omgang met mensen vernieuwen. Arbeid is geen kostenpost, het is kapitaal. Sociale innovatie is even belangrijk als technologische.”
Durf, drammen en creativiteit
De zaal voelde de urgentie, maar ook het vertrouwen. Nederland heeft de kennis, infrastructuur en vindingrijkheid om te blijven groeien, mits er durf is om te kiezen, vasthoudendheid om te drammen, en creativiteit om oplossingen te vinden.
Zoals Noorman het samenvatte: “Investeren in onzekerheid is moeilijk. Maar als we dat samen doen – met durf, drammen en creativiteit – blijft deze regio een van de veerkrachtigste van Europa.”
De foto’s en de presentatie zijn te vinden op de website van ORAM.
