Column Bas Kok: De afwaardering van Amsterdam CS is dwalend beleid
“Wéér geen intercity tussen Amsterdam CS en Rotterdam!” appte mijn vrouw. Zonder emoticon interpreteerde ik haar uitroepteken als paniekerig of verontwaardigd – of beide.
Wekelijks reist zij in de spits voor werk met de trein van Amsterdam CS naar de Maasstad. Soms ontvang ik via Whatsapp meldingen die eigenlijk naar de afdeling klantenservice NS hadden gemoeten. Conducteurs bij wie ze zich beklaagt zeggen er ook niks van te begrijpen. CS was hét internationale treinstation van Nederland. Logisch: een imposante spoorwegkathedraal met goede verbinding met Schiphol en middenin Nederlands belangrijkste zakenstad en toeristisch centrum.
Maar de afgelopen jaren is er een verschuiving geweest in de dienstregeling van treinen. Vooral de intercity’s en internationale treinen die vroeger vanaf Centraal vertrokken, worden in toenemende mate verplaatst naar het kleine NS-station Amsterdam Zuid. Aanvankelijk onmerkbaar, maar inmiddels overduidelijk, krimpt het aantal intercityverbindingen vanaf Amsterdam Centraal. Waar intercity’s naar Amersfoort, Utrecht, Leiden, Eindhoven, Maastricht en Leeuwarden voorheen een paar keer per uur vanuit Centraal vertrokken, sporen deze nu vaker rechtstreeks van en naar Amsterdam Zuid. CS is verworden tot een boemelstation met een bizar groot aantal stoptreintjes. Een soort mega-Muiderpoortstation. Ook internationale treinen, zoals de Thalys naar Parijs en de ICE naar Duitsland, hebben in toenemende mate hun vertrekpunt in Amsterdam Zuid.
Waarom is mij onduidelijk. De meeste internationale reizigers willen naar het Centrum – niet naar Zuid. Bovendien kampt station Zuid met nog erger ruimtegebrek dan CS. Er is op de Zuidas, in het provinciehuis of op een ministerie waarschijnlijk een verborgen agenda die ik niet ken.
De spoorverschuiving gaat nadelige gevolgen hebben voor werkgelegenheid in de grachtengordel en aan het IJ. Noord is zwaar gedupeerd omdat CS het enige dichtbij zijnde NS-station is. Bedrijven als Booking, Tomtom, Ayden, Shell en HEMA zullen zich in de toekomst afvragen of ze niet beter op de Zuidas zitten. Kwalijk, want de zuidkant zit tjokvol. Juist aan de noordkant ligt ruimte voor stedelijke en economische ontwikkeling. Daar moet dan ook werkgelegenheid bijkomen in plaats van vertrekken. Niet slim dus om hoogwaardige bereikbaarheid te verplaatsen naar een plek waar straks geen ruimte meer is.
De afwaardering van Amsterdam CS is dwalend beleid. Bereikbaarheid voor goed opgeleid personeel is in de toekomst allesbepalend voor organisatiesucces. Bij een snel opkomend Noord met een groeiende Noordas van bedrijven, hoort een volwaardig Station CS. Door het op een zijspoor zetten van Amsterdam CS zullen werkgevers boven het IJ steeds moeilijker aan personeel uit de regio komen. Ook de bereikbaarheid (en dus het vestigingsklimaat) voor musea, publieke diensten en hoger onderwijsinstellingen wordt aangetast door de degradatie van Amsterdam-CS. En er zíjn al nauwelijks regionale instellingen en hoger onderwijs in Noord.
Hoog tijd voor een krachtig tegengeluid. Ondernemers aan het IJ, publieksorganisaties en inwoners van Centrum en Noord moeten een duidelijk signaal geven. Stop de degradatie van CS, pomp Station Zuid niet onnodig op. Aan het IJ wordt niemand blij van het grootste plattelandsstation op aarde.
