Twee nieuwsberichten van de afgelopen tijd. Eerste bericht: Intercity tussen Amersfoort en Amsterdam wordt geschrapt. Den Haag wil de snelle verbinding vanaf CS naar Amersfoort (en naar het noorden van het land) vervangen door een intercity vanaf Station Zuid. CS krijgt een stoptrein naar Amersfoort. Tweede bericht: Noord/Zuidlijn wordt doorgetrokken naar Schiphol en Hoofddorp. Het sluiten van de metroringlijn 50 van Isolatorweg naar CS is tevens onderdeel van dit plan.

Intercity
Maatregelen waarvan je niet direct het verband met Amsterdam Noord ziet. Maar de ingrepen zullen voor Noord gevolgen hebben – overwegend negatieve. De eerste maatregel (schrappen intercity Amersfoort) verslechtert de bereikbaarheid van ons stadsdeel. Dat komt omdat Amsterdam-Centraal fungeert als NS-station van Noord. Een tijd geleden al verslechterde de bereikbaarheid van CS (en dus van Noord) omdat een deel van de zuidwaartse intercity’s plotseling via station Zuid naar Utrecht-Eindhoven en Rotterdam-Den Haag gingen. Er is inmiddels ook het plan de internationale treinen van CS te verplaatsen naar Zuid.

Het lijkt wel alsof de ‘spoorstrijd’ uit de negentiende eeuw oplaait. Rond 1860 streden de noord- en zuidkant van Amsterdam tien jaar lang om wie het Centraal Station zou krijgen. De noordkant won, met het huidige stationseiland als resultaat. Ruim anderhalve eeuw later strijdt Zuid nog altijd voor het verkrijgen van het belangrijkste station. In achterkamertjes wordt de landelijke bereikbaarheid van de Zuidas en Schiphol uitonderhandeld ten koste van CS. Op de investeringsagenda van gemeente, provincie en rijk staan de miljarden steevast gereserveerd voor de zuidkant van Amsterdam.

Noord-as
Dan die tweede maatregel, de verlengde Noord/Zuidlijn naar Schiphol-Hoofddorp. Op het eerste gezicht lijkt het doortrekken van de Noord/Zuid naar Schiphol niet slecht voor Noord. Maar let op, deze maatregel is strikt gekoppeld aan het doortrekken naar Hoofddorp. Die verlenging naar Hoofddorp kost miljarden extra. In Hoofddorp wil men het kantorengebied met 30.000 banen uitbreiden. De beoogde locatie ligt op 15 kilometer van de Dam aan de verkeerde kant van Schiphol. In Noord hebben we op 2 a 3 kilometer van de Dam twee stations van de Noord/Zuidlijn die wachten op diezelfde Amsterdamse werkgelegenheid. Bij de noordelijke metrostations (inclusief Sixhaven zijn het er drie) zal een Noord-as met 30.000 banen veel succesvoller worden. Anders dan in het Hoofddorp-scenario kunnen Amsterdammers dan behalve met de metro ook op de fiets naar hun werk. De miljarden voor Hoofddorp kunnen we volledig uitsparen.
Als klap op de (dit jaar verboden) vuurpijl is er het voorstel de metroringlijn 50 te ‘sluiten’ van Isolatorweg naar CS. Gaan we Noord alsnog ‘buiten de ring’ manoeuvreren? Ik dacht dat die jaren achter ons lagen, maar nee. Goed plan om deze metroring te sluiten, maar dan eerst van Isolatorweg via NDSM naar de Noord/Zuidlijn. Is ook veel goedkoper.

Afwaardering CS
Niet iedereen beseft dat Noord als enige stadsdeel van Amsterdam nul NS-stations heeft, terwijl de andere stadsdelen er twee of drie hebben. In het plan Genereus Verbonden voor de vaste verbindingen over het IJ, staat een voetgangerstunnel onder het IJ die als noordingang van CS dient. Noord zal dan eindelijk een soort eigen NS-station hebben. Dan mag CS natuurlijk niet worden gedegradeerd tot een uit zijn krachten gegroeid GVB-station aangevuld met een record aantal stoptreintjes. Een snel groeiend Noord gaat niet samen met een op een zijspoor gezet Station CS. Bereikbaarheid voor goed opgeleid personeel is in de toekomst allesbepalend voor organisatiesucces in Noord. Door de afwaardering van Amsterdam CS zullen werkgevers boven het IJ steeds moeilijker aan personeel uit de regio komen. Ook de bereikbaarheid (en dus het vestigingsklimaat) voor musea, publieke diensten en hoger onderwijsinstellingen wordt aangetast door de degradatie van Amsterdam-CS. En we hébben nu al nauwelijks regionale instellingen en hoger onderwijs in Noord.

Amsterdamse werkgelegenheid
Daarom roep ik alle Noordse ondernemers en publieksorganisaties op om de belangen van Amsterdam-CS te verdedigen. Verzet je ook tegen de verlenging van de Noord/Zuidlijn naar Hoofddorp. Dit kaapt Amsterdamse werkgelegenheid weg naar Hoofddorp. Het al decennia met werkloosheid kampende Noord verdient investeringen. De scheepswerven en fabrieken van Noord zijn aan het IJ kopje onder gegaan, niet in de Haarlemmermeer. Stop de degradatie van CS, pomp Station Zuid en Hoofddorp niet geforceerd op, investeer in hoogwaardige werkgelegenheid bij de metrostations van Noord en sluit metroring 50 via Noord.